Tomasz Zarębski - Kim jest Karlson z dachu? Inność i zwyczajność w twórczości Astrid Lindgren

Dolnośląska Szkoła Wyższa

serdecznie zaprasza do udziału w seminarium z cyklu

Debaty humanistyczne - tezy, tropy, interpretacje

(Academia privata*)

dr hab. Tomasz Zarębski, prof. DSW

Kim jest Karlson z dachu? Inność i zwyczajność w twórczości Astrid Lindgren

19 maja 2021 r. (środa), godz. 12.00-13.30

(na platformie Microsoft Teams)

Debaty humanistyczne - tezy, tropy, interpretacje zostały zaplanowane jako stały cykl spotkań naukowych. Projekt ten wyraża naszą potrzebę zarówno bieżących dyskusji o aktualnych zagadnieniach społecznych, kulturalnych, artystycznych, jak i regularnych debat na temat problemów z poszczególnych dziedzin szeroko pojmowanej humanistyki.Wyraża on ponadto potrzebę uobecniania humanistycznej refleksji i interpretacji w nauce (i na temat nauki) w ogóle, a także podkreśla ważność takiego interpretatywnego nastawienia w rozumieniu współczesności.

Zamysł ten podejmuje wątek powtarzany w dyskusjach z naszymi Koleżankami i Kolegami. Wielokrotnie podkreślamy potrzebę bieżącej rozmowy, ważność argumentowania, komentowania i słuchania komentarzy, rolę humanistycznego namysłu w codzienności (nie tylko w okazjonalnych debatach specjalistów, naukowców). Nadanie tym rozmowom przemyślanego, a zarazem otwartego organizacyjnego kształtu, stwarza szansę systematycznej realizacji owych istotnych potrzeb.

Znając zatem wagę i rolę takich form organizacji dyskusji akademickich, jak konferencje, sympozja (czyli form wymagających długotrwałych niekiedy przygotowań, zespołowych prac organizacyjnych) i biorąc w nich czynny udział, prezentujemy jednocześnie formę minimalizującą zakres tych organizacyjnych przygotowań, służącą głównie bieżącym dyskusjom, otwartą na wszelkie tematy oraz formy prezentacji i różnorodne zainteresowania uczestników, otwartą na artykulacje i dokumentowanie bieżącego życia Akademii. Forma ta zakłada ponadto możliwość przedstawienia w dyskusji projektów, tematów, które nie są zakończone gotowym opracowaniem, prezentują pytania, dokumentują pewne etapy pracy, a także są np. prezentacjami doświadczeń z podróży, pobytów studyjnych, relacjami z konferencji itp. Debaty zatem - to nie tylko prezentacje wyników badań, gotowych publikacji, ale też refleksja nad owym procesem badania.

Spotkania maja charakter otwarty również w takim znaczeniu, że uczestnikami, a także referentami są wszyscy członkowie społeczności akademickiej, zarówno profesorowie, jak i doktoranci oraz studenci, a ponadto zainteresowane osoby spoza uczelni. Wielokrotnie spotykaliśmy się też z gośćmi z zagranicznych uniwersytetów. Tematy z krótkimi opisami są wcześniej przedstawiane na stronie DSW oraz przesyłane osobom zainteresowanym drogą e-mailową.

*Kiedy kilka lat temu zaprojektowaliśmy koncepcję Debat humanistycznych (w zespole: dr hab. Jerzy Kochanowicz prof. DSW i dr hab. Maria Reut prof. DSW) podtytuł Academia privata uzasadnialiśmy następująco:

Jak wiemy - w średniowieczu, a także jeszcze długo po nim, profesorowie na uniwersytetach mieszkali wspólnie w kolegiach (również razem ze studentami). Istniał wówczas zwyczaj otwartych spotkań samokształceniowych, opisany np. w przepisach dotyczących uniwersytetów z 1553 roku: „W jeden dzień tygodnia, po obiedzie, jeden ze starszych niech wygłosi mowę po łacinie lub po grecku na jakiś temat, którym zbudują się domownicy i ludzie z zewnątrz, i zapalą się do rzeczy doskonalszych”. W niektórych tekstach instytucja ta była zwana Academia privata. Przypomnienie tej formy i określającej ją tradycji w kontekście cyklu naszych spotkań uważamy za ważne i inspirujące, ponieważ:

• nawiązuje ona do starego akademickiego zwyczaju (który może być interpretowany i współcześnie twórczo komentowany),
• zwraca się w niej uwagę na dobrowolność, wspólnotowość i samokształcenie, czyli kształcenie się pewnej wspólnoty akademickiej, co obecnie jest raczej rzadkim nastawieniem, bo zazwyczaj wolimy/musimy/chcemy kształcić innych. Nawet jeśli kwestionujemy zasadność takiego podejścia, to nie zawsze dysponujemy argumentacją zdolną przekonać również tych innych.

Warto podkreślić, że wszystkie te cechy - otwartość, samokształcenie, dobrowolność, wspólnotowość, wolność, dyskusja, racjonalna argumentacja, a także świadomość społecznego, etycznego kontekstu refleksji naukowej oraz krytycyzm - mają podstawowe (zauważalne nie tylko przez profesjonalistów) znaczenie w sytuacjach przemian i sporów społecznych, kiedy to racjonalna debata wymaga szczególnej troski jako niezbywalny warunek demokracji.

W ramach cyklu Debat humanistycznych odbyło się już 86 spotkań. Po przerwie wznawiamy działalność Debat. Powód przerwy jest oczywisty. Powód wznowienia - także; jest nim zgłaszane zainteresowanie stałych i nowych Uczestników spotkań.

Opracowanie graficzne: Anita Szprych